ਸਾਹਿਤ

ਕੁਦਰਤ ਵਿਚ, ਪ੍ਰਕਿਰਤੀ ਦਾ ਭਾਗ ਹੋ ਕੇ ਵਿਚਰਨਾ ਸਾਡੇ ਕਿਰਦਾਰ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਚੀ ਸਿੱਖਰ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਸਵੇਰ ਤੋਂ ਸ਼ਾਮ ਤੱਕ ਸ਼ੁਭ ਇੱਛਾਵਾਂ ਵੰਡਦੇ ਰਹਿਣਾ, ਅਸੀਸਾਂ ਲੈਦੇ ਰਹਿਣਾ, ਬਜ਼ੁਰਗਾਂ ਦਾ ਅਦਬ ਕਰਨਾ, ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਪਿਆਰ ਕਰਨਾ, ਔਰਤ ਦੇ ਹਰ ਰੂਪ ਦਾ ਸਤਿਕਾਰ ਕਰਨਾ, ਕਿਸੇ ਬੇਵੱਸ ਦਾ ਸਹਾਰਾ ਬਣਨਾ, ਆਪਣੇ ਆਪ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਸੰਨ ਰਹਿਣਾ, ਰੂਹ ਨੂੰ ਰਾਜ਼ੀ ਰੱਖਣਾ, ਜੀਵਨ ਮਾਨਣ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਤਮ ਕਲਾ ਹੈ।
   ਜਿਸ ਇਨਸਾਨ ਵਿੱਚ ਕੁਦਰਤੀ ਕਲਾ ਦੀ ਕੋਈ ਵੀ ਕਣੀ ਹੋਵੇ, ਓਹ ਮੰਨੇ ਭਾਵੇਂ ਨਾ ਮੰਨੇ ਪਰ ਓ ਆਮ ਨਾਲੋਂ ਔਰਤ ਦੇ ਸਾਥ ਵਿੱਚ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸੰਤੁਸਟ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਔਰਤ ਕੁਦਰਤ ਦੀ ਸਰਵਉੱਚ ਕਲਾਕ੍ਰਿਰਤ ਹੋਣ ਕਰਕੇ ਸੁਭਾਅ ਵੱਲੋਂ ਹੀ ਕਲਾ ਦੀ ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਕ ਹੁੰਦੀ ਹੈ! ਇਸੇ ਕਰਕੇ ਇਹ ਕੁਦਰਤ ਦੀਆਂ ਪਰੀਆਂ ਕਿਸੇ ਕਲਾਕਾਰ ਮਰਦ ਨੂੰ ਜ਼ਿਆਦਾ ਪਸੰਦ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ।
    ਸਾਡੇ ਸਮਾਜਿਕ ਤਾਣੇ ਬਾਣੇ ਵਿੱਚ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਹਾਲੇ ਵੀ ਸਮਾਜਿਕ ਬੰਧਨਾਂ, ਪਰਿਵਾਰਕ ਜ਼ੁੰਮੇਵਾਰੀਆਂ ਅਤੇ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਮਜਬੂਰੀਆਂ ਕਰਕੇ ਆਪਣੇ ਕੁਦਰਤੀ ਗੁਣਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਗਟਾਉਣ ਦੇ ਅਧਿਕ ਮੌਕੇ ਨਹੀਂ ਮਿਲਦੇ, ਨਹੀਂ ਤਾਂ ਓਹ ਹੈ ਕੀ ਜੋ ਇਹ ਕਲਾ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਸਿਰਜ ਸਕਦੀਆਂ?
   ਕਿਸੇ ਕਿਸੇ ਭਾਗਾਂ ਵਾਲੇ ਘਰ ਦੀ ਦਹਿਲੀਜ਼ ਦੇ ਪਹੁੰਚਦਿਆਂ ਹੀ ਅੰਦਰ ਰਹਿੰਦੀ ਸੁਚਿਆਰੀ ਔਰਤ ਦੀ ਕਲਾਕਾਰੀ ਬਾਹਰੋਂ ਹੀ ਨਜ਼ਰ ਆਉਣ ਲੱਗ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਕਲਾਕਾਰ ਔਰਤ ਸਭ ਰਿਸ਼ਤਿਆਂ ਲਈ ਹਾਂ ਪੱਖੀ ਹੁੰਗਾਰਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਉਝ ਤਾਂ ਕਿਸੇ ਸਧਾਰਨ ਔਰਤ ਨੂੰ ਵੀ ਕਲਾਕਾਰ ਬਣਨ ਦੀ ਲੋੜ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ ਕਿਉਂਕਿ ਔਰਤਾਂ ਜਨਮਜਾਤ ਹੀ ਕਲਾਕਾਰ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਔਰਤ ਕਿਸੇ ਧੰਨਵਾਦ ਦੀ ਬਿਰਤੀ ਬਿਨਾ ਜੀਵਨ ਸਿਰਜਦੀ ਹੈ। ਮੇਰਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਹੁਣ ਵੀ ਹਰ ਕਲਾਕਾਰ ਓਹ ਕਿਸੇ ਵੀ ਖੇਤਰ ਦਾ ਹੋਵੇ ਉਸਦੀ ਪ੍ਰੇਰਨਾ-ਸ੍ਰੋਤ ਕਿਸੇ ਨਾ ਕਿਸੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਨਾ ਕੋਈ ਔਰਤ ਹੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।
   ਕੁਦਰਤ ਦੀਆਂ ਇਹ ਤਿੱਤਲੀਆਂ ਯਾਦ ਆ ਕੇ ਹੀ ਦਿਲ ਦਾ ਵਿਹੜਾ ਮਹਿਕਾ ਦਿੰਦੀਆਂ ਨੇ ਜੇਕਰ ਕੋਲ ਹੋਣ ਤਾਂ ਸਵਰਗ ਦੀ ਹੋਰ ਕੋਈ ਪ੍ਰੀਭਾਸ਼ਾ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ। ਇਹ ਰੂਹਦਾਰੀ ਦਾ ਅੰਬਰ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਹ ਹਮੇਸ਼ਾ ਪ੍ਰਕਿਰਤੀ ਨਾਲ ਇੱਕ ਮਿੱਕ ਹੋਣ ਦਾ ਸੁਨੇਹਾ ਦਿੰਦੀਆਂ ਨੇ, ਇਹ ਅੰਦਰਲੇ ਦਾ ਬਾਹਰਲੇ ਨਾਲ ਸਮਝੋਤਾ ਹੁੰਦੀਆਂ ਨੇ, ਜੀਵਨ ਪ੍ਰਤੀ ਧੰਨਵਾਦ ਦਾ ਪ੍ਰਗਟਾਵਾ ਹੁੰਦੀਆਂ ਨੇ, ਰੱਬ ਰਜਾਈਆਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਨੇ, ਸੱਜਣ ਤੋਂ ਵਾਰੇ ਜਾਣ ਦੀ ਇੱਛਾ ਰੱਖਦੀਆਂ ਨੇ, ਮੁਹੱਬਤ ਦਾ ਬਾਗ਼ ਹੁੰਦੀਆਂ ਨੇ, ਤੀਆਂ ਦਾ ਤਿਉਹਾਰ ਹੁੰਦੀਆਂ ਨੇ, ਪਰਿਵਾਰ ਲਈ ਹਰ ਵਕਤ ਤਰ ਵਰ ਤਿਆਰ ਹੁੰਦੀਆਂ ਨੇ, ਜਿੱਥੇ ਵੀ ਧੀਆਂ ਭੈਣਾਂ ਤੇ ਮੁਟਿਆਰਾਂ ਇਕੱਠੀਆਂ ਹੋਣ ਉੱਥੇ ਸਾਰੀ ਕੁਦਰਤ ਨੱਚਦੀ ਗਾਉਂਦੀ ਪ੍ਰਤੀਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।
   ਜੇਕਰ ਰੂਹ ਅੰਦਰ ਔਰਤ ਦੀ ਮੁਹੱਬਤ ਵਾਸਾ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਕੋਈ ਵੀ ਇਕੱਲਾ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ, ਹਰ ਸਮੇਂ ਯਾਦਾਂ, ਖੁਆਬਾਂ ਅਤੇ ਅਹਿਸਾਸਾਂ ਵਿਚ ਕੁਦਰਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ (ਜਾਣੀਕਿ ਕੁਦਰਤ ਵਰਗੀਆਂ ਰੂਹਾਂ) ਜੋ ਦੂਰ ਹੋਕੇ ਵੀ ਨਾਲ ਤੁਰਦੀਆਂ ਨੇ… ਰੂਹ ਦੇ ਨੇੜਲੇ ਸੱਜਣਾਂ ਦੇ ਤਾਂ ਨਾਮ ਵੀ ਪਿਆਰੇ ਲੱਗਦੇ ਨੇ, ਸਦਕੇ ਜਾਈਏ ਉਨ੍ਹਾਂ ਰੂਹਾਂ ਦੇ, ਜੋ ਮੁੱਹਬਤ ਦੇ ਦੀਵੇ ਨੂੰ ਚੰਨ, ਸੂਰਜ ਅਤੇ ਤਾਰਿਆਂ ਰਾਹੀਂ ਮਿਲਕੇ ਪ੍ਰੇਮ ਦਾ ਤੇਲ ਪਾ ਜਾਂਦੀਆਂ ਨੇ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਦਿਲ ਦਾ ਵਿਹੜਾ ਰੌਸ਼ਨਾਇਆ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ!
ਹਰਫੂਲ ਸਿੰਘ ਭੁੱਲਰ ਮੰਡੀ ਕਲਾਂ

  ਸਾਡੇ ਵਡੇਰਿਆਂ ਨੇ ਸਾਨੂੰ ਰੁੱਤ-ਰੁੱਤ ਦੇ ਮੇਵੇ ਦੇਣ ਵਾਲੀ ਕੁਦਰਤ ਨਾਲ ਪਿਆਰ ਕਰਨ ਤੇ ਉਸਨੂੰ ਸੰਭਾਲਣ ਲਈ ਕਿਹਾ ਸੀ, ਪਰ ਅਸੀਂ ਬੇਸਮਝ ਕੁਦਰਤ ਨੂੰ ਰੱਬ ਕਹਿ ਕੇ ਦੂਰੋਂ ਹੀ ਮੱਥਾ ਟੇਕਣ ਲੱਗ ਪਏ, ਤੇ ਇੱਕ ਨਹੀਂ ਅਨੇਕਾਂ ਹੀ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਸਹੇੜ ਲਈਆਂ ਆਪਣੇ ਅਤੇ ਆਪਣਿਆਂ ਲਈ…
   ਇਸ ਖੂਬਸੂਰਤ ਸੰਸਾਰ ਤੇ ਸਾਡਾ ਆਉਣਾ, ਹੋਰਨਾਂ ਜੀਵ-ਜੰਤੂਆਂ ਤੇ ਬਨਸਪਤੀ ਵਰਗਾ ਹੀ ਹੈ, ਸਿਵਾਏ ਮਨੁੱਖ ਦੇ ਬਾਕੀ ਕੋਈ ਵੀ ਕੁਦਰਤ ਨਾਲ ਸਿਕਵੇ-ਸਿਕਾਇਤਾਂ ਕਰਕੇ ਨਹੀਂ ਜਿਊਂਦੇ, ਹੱਕ ਸਾਨੂੰ ਵੀ ਕੋਈ ਨਹੀਂ ਕਿ ਅਸੀਂ ਫਾਲਤੂ ਦੇ ਪਖੰਡ ਕਰੀਏ! ਅਸੀਂ ਮਨੁੱਖ ਹੀ ਹਾਂ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਜੀਵਨ ਨੂੰ ਕਿਸੇ ਅਣਕਿਆਸੇ ਢੰਗ ਨਾਲ ਲੈ ਰੱਖਿਆ ਹੈ, ਪ੍ਰਸੰਨ ਹੋਣ ਦੀ ਇੱਛਾ ਵਿਚ ਐਸੀ ਦੌੜ ਲਾ ਬੈਠੇ ਹਾਂ ਕਿ ਜੀਵਨ ਦਾ ਅਨੰਦ, ਚੈਨ ਤੇ ਰਸ ਵੀ ਖ਼ਤਮ ਕਰ ਲਿਆ!
  ਅਸੀਂ ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਕਿਉਂ ਨਹੀਂ ਸਮਝ ਸਕੇ ਕਿ ਜੀਵਨ ਵਿਚ ਰੌਣਕਾਂ ਸਾਡੇ ਅਧੂਰੇ ਹੋਣ ਕਰਕੇ ਹੀ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਪੂਰਨ ਤੌਰ ਤੇ ਸੰਪੂਰਨ ਤਾਂ ਅਣਜੰਮੇ ਜਾਂ ਮੋਏ ਹੋਏ ਹੀ ਹੁੰਦੇ ਨੇ।
   ਜਦੋਂ ਅਸੀਂ ਉਦਾਸ ਜਾਂ ਮਾਯੂਸ ਹੋ ਕੇ ਸੋਚਦੇ ਹਾਂ ਤਾਂ ਸਾਨੂੰ ਕੁਦਰਤ ਦੀਆਂ ਅਨੇਕਾਂ ਨਿਆਮਤਾਂ ਮਹਿਸੂਸ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀਆਂ, ਜੇਕਰ ਅਸੀਂ ਕੁਦਰਤ ਨਾਲ ਇੱਕਮਿਕ ਹੋਈਏ ਤਾਂ ਸਾਨੂੰ ਅਹਿਸਾਸ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਕਿ 'ਅਸੀਂ ਥੋੜ੍ਹੇ ਨਹੀਂ, ਅਸੀਂ ਤਾਂ ਬਹੁਤ ਹਾਂ'। ਅਸਲ ਵਿਚ ਤਾਂ ਸਾਡੇ ਵੇਖਣ, ਸੋਚਣ ਅਤੇ ਸਮਝਣ ਦੇ ਢੰਗ-ਤਰੀਕਿਆਂ ਵਿਚ ਹੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਨੂੰ ਭਰੀ ਹੋਈ ਜਾਂ ਖ਼ਾਲੀ ਕਹਿਣ ਦੇ ਕਾਰਨ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।
  ਸਾਰਥਿਕ ਸੋਚਣ ਦੀ ਸੁਤੰਤਰਤਾ ਗੁਆ ਦੇਣ ਕਰਕੇ ਹੀ ਸਾਨੂੰ ਕੋਈ ਹੋਰ ਸ਼ਖ਼ਸ ਸੰਗਲਾਂ ਵਿਚ ਜਕੜਿਆ ਹੋਇਆ ਗੁਲਾਮ ਨਜ਼ਰ ਆਉਂਦਾ ਹੈ, ਅਸਲ ਵਿਚ ਤਾਂ ਓਹ ਵਿਚਾਰਾਂ ਜਾਂ ਬੇਵੱਸ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
  ਸੋ ਆਪਾਂ ਸਿਆਣੇ ਬਣੀਏ, ਕੁਦਰਤ ਦੇ ਬਜ਼ਾਰ ਵਿਚ ਫ਼ਜ਼ੂਲ ਦੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਨਹੀਂ ਵਿਕਦੀਆਂ। ਅਸੀਂ ਮਨੁੱਖ ਕੁਦਰਤ ਦੇ ਬਹੁਤ ਹੀ ਲਾਡਲੇ ਜੀਵ ਹਾਂ, ਕੁਦਰਤ ਵੀ ਸਾਥੋਂ ਚਾਹੁੰਦੀ ਹੈ ਕਿ ਅਸੀਂ ਆਪਣੇ ਚਰਿੱਤਰ ਦੀ ਸੋਭਾ ਨੂੰ ਸੰਸਾਰ ਅੰਦਰ ਕਾਇਮ ਰੱਖੀਏ, ਕੁਦਰਤ ਸਾਨੂੰ ਅਨੇਕਾਂ ਹੀ ਫੁੱਲਾਂ ਤੇ ਬਨਸਪਤੀ ਰਾਹੀਂ ਸਮਝਾਉਦੀ ਹੈ ਕਿ...
ਗੁਆਚੀ ਹੋਈ ਖ਼ੁਸ਼ਬੂ, ਫੁੱਲਾਂ 'ਚ ਵਾਪਸ ਨਹੀਂ ਮੁੜਦੀ,
ਤੇ ਮਿੱਟੀ ਬਣਗੀ ਦੇਹ ਵਿਚ ਦੁਬਾਰਾ ਜਾਨ ਨਹੀਂ ਪੈਂਦੀ!
   ਫਿਰ ਕਿਉਂ ਨਾ ਰੱਜ ਰੱਜ ਮਾਣੀਏ ਮਿਲੇ ਵਕਤ ਨੂੰ, ਖੁਸ਼ ਰਹੀਏ ਤੇ ਖੁਸ਼ ਰੱਖੀਏ ਰਿਸ਼ਤਿਆਂ ਨੂੰ, ਮੰਨਿਆ ਜਿਵੇਂ ਚੁੰਬਕ ਦਾ ਆਪਣਾ ਹੀ ਸੁਭਾਅ ਹੁੰਦਾ, ਇੱਕ ਦੂਜੇ ਨੂੰ ਖਿੱਚਦੀ ਵੀ ਹੈ ਤੇ ਦੂਰ ਵੀ ਧੱਕਦੀ ਹੈ। ਅਸੀਂ ਇਨਸਾਨ ਵੀ ਤਾਂ ਉਸੇ ਚੁੰਬਕ ਤੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਾਂ ਤੇ ਪ੍ਰਸਥਿਤੀਆਂ ਅਨੁਸਾਰ ਇੱਕ ਦੂਜੇ ਨੂੰ ਖਿੱਚਦੇ ਜਾਂ ਧਕਦੇ ਹੋਏ ਜੀਵਨ ਪੰਧ ਮੁਕਾਉਣ ਲੱਗੇ ਹਾਂ, ਪਰ ਇਹ ਸਹੀ ਨਹੀਂ! ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਤਾਂ ਲੰਘ ਹੀ ਜਾਣੀ ਐਂ, ਮਸਲਾ ਤਾਂ ਇਸਨੂੰ ਹੱਸ-ਹੱਸ ਕੇ ਲੰਘਾਉਣ ਦਾ ਹੈ!
ਹਰਫੂਲ ਸਿੰਘ ਭੁੱਲਰ ਮੰਡੀ ਕਲਾਂ

ਜੇ ਦੱਸ ਕੇ ਕਰਾਈ ਪਹਿਚਾਣ ਕਿਹੜੇ ਕੰਮ ਦੀ,
ਕੰਮ ਹੀ ਨਾ ਆਈ ਤਾਂ ਇਹ ਜਾਨ ਕਿਹੜੇ ਕੰਮ ਦੀ।
ਉਮੀਦ ਲੈਕੇ ਆਇਆ ਖਾਲੀ ਦਰੋਂ ਮੁੜ ਜਾਵੇ,
ਮਿੱਤਰ ਪਿਆਰਿਆ ਉਹ ਦੁਕਾਨ ਕਿਹੜੇ ਕੰਮ ਦੀ। 
ਮਿਥਕੇ ਜੋ ਲਾਇਆ ਤੀਰ ਲੱਗੇ ਨਾ ਨਿਸਾਨੇ 'ਤੇ
ਆਖਦੇ ਸਿਆਣੇ ਉਹ ਕਮਾਨ ਕਿਹੜੇ ਕੰਮ ਦੀ। 
ਨਸ਼ੇ ਅਤੇ ਪੈਸੇ ਵੱਟੇ ਵੋਟ ਜਿਹੜੀ ਪਾ ਆਵੇ,
ਅਕਲੋਂ ਨਿਆਣੀ ਉਹ ਮਤਦਾਨ ਕਿਹੜੇ ਕੰਮ ਦੀ।
ਜਦ ਤੱਕ ਸਾਹ ਨੇ ਸੁਖਚੈਨ ਸਿੰਹਾਂ ਸੱਚ ਬੋਲੀਂ, 
ਗੂੰਗੀ ਹੋਜੇ ਜਿਹੜੀ ਉਹ ਜ਼ੁਬਾਨ ਕਿਹੜੇ ਕੰਮ ਦੀ। 
ਜੋ ਦੱਸ ਕੇ ਕਰਾਈ ਪਹਿਚਾਣ ਕਿਹੜੇ ਕੰਮ ਦੀ,
ਕੰਮ ਹੀ ਨਾ ਆਈ ਤਾਂ ਇਹ ਜਾਨ ਕਿਹੜੇ ਕੰਮ ਦੀ।

ਲਿਖਤ- ਸ.ਸੁਖਚੈਨ ਸਿੰਘ ਕੁਰੜ

ਇਹ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਨਹੀਂ ਸਗੋਂ ਹੱਲ ਹਨ ਜੋ ਮੈਨੂੰ ਚੁਣੌਤੀ ਦਿੰਦੇ ਹਨ
                ਅਸੀਂ ਅਕਸਰ ਹੀ ਦੇਖਦੇ ਹਾਂ ਜਾਂ ਸੁਣਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਜਦੋਂ ਕਿਸੇ ਇਨਸਾਨ ਦੇ ਅੱਗੇ ਅਚਾਨਕ ਕੋਈ ਸਮੱਸਿਆ ਆ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਉਹ ਬਿਨਾਂ ਕੋਈ ਹੱਲ ਕੱਢੇ ਹੀ  ਉਦਾਸ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜਾਂ ਫਿਰ ਇਹ ਆਖਦਾ ਹੈ ਕਿ  ਮੇਰੀ ਕਿਸਮਤ ਹੀ ਖਰਾਬ ਹੈ ਤੇ ਬਿਨਾਂ ਕੋਈ ਉਸ ਸਮੱਸਿਆ ਦਾ ਹੱਲ ਕੱਢੇ ਆਪਣੀ ਹਿੰਮਤ  ਹਾਰ ਕੇ ਬੈਠ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਪਰ ਮੇਰੀ ਸੋਚ ਦੂਸਰਿਆਂ ਨਾਲੋਂ ਬਿਲਕੁਲ ਹੀ ਵੱਖਰੀ ਹੈ। ਮੇਰੇ ਸਾਹਮਣੇ ਜਦੋਂ ਵੀ ਕੋਈ ਸਮੱਸਿਆ ਆਉਂਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਮੈਂ  ਆਪਣੇ ਆਪ ਨਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਇਹ ਫੈਸਲਾ ਕਰ ਲੈਂਦੀ ਹਾਂ ਕਿ ਜਾਂ ਤਾਂ ਮੈਂ ਇਸ ਸਮੱਸਿਆ ਦਾ ਹੱਲ ਕੱਢਾਂਗੀ ਜਾਂ ਫੇਰ ਇਸ ਤੋਂ ਕੁਝ ਨਵਾਂ ਸਿਖਾਂਗੀ। 
        ਮੇਰੇ ਮੁਤਾਬਿਕ ਤਾਂ  ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਅਤੇ ਚਣੌਤੀਆਂ ਜਿੰਦਗੀ ਦੇ ਸਿੱਕੇ ਦੋ ਪਾਸੇ ਹਨ। ਇਹ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਹੀ ਤਾਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ ਜੋ ਸਾਨੂੰ ਜਿਉਣਾ ਅਤੇ ਅੱਗੇ ਵੱਧਣਾ ਸਿਖਾਉਂਦੀਆ ਹਨ। ਜੇਕਰ ਜਿੰਦਗੀ  ਵਿੱਚ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਨਾ ਹੁੰਦੀਆਂ ਤਾਂ ਸ਼ਾਇਦ ਸਾਡੀ  ਜਿੰਦਗੀ ਨੇ ਕਦੇ ਵੀ ਇੰਨਾ ਦਿਲਚਸਪ ਨਹੀਂ ਹੋਣਾ ਸੀ। 
    ਮੈਨੂੰ ਤਾਂ ਇੰਝ ਜਾਪਦਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਹੀ ਤਾਂ ਹੱਲ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ ਜੋ ਜਿੰਦਗੀ ਦੀਆਂ ਚਣੌਤੀਆਂ ਉੱਤੇ ਜਿੱਤ ਪ੍ਰਾਪਤ  ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਸਾਡੀ ਮਦਦ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ। ਜੇਕਰ ਇਹ ਸਾਡੀ ਜਿੰਦਗੀ ਵਿੱਚ ਨਾ ਆਉਂਦੀਆਂ ਤਾਂ ਅਸੀਂ ਕਿਸੇ ਚਣੌਤੀ ਨੂੰ ਕਦੇ ਸਵੀਕਾਰ ਹੀ ਨਹੀਂ ਕਰਨਾ ਸੀ।ਇਹ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਹੀ ਹਨ ਜੋ ਸਾਡੇ ਆਤਮ ਵਿਸ਼ਵਾਸ  ਵਿੱਚ ਵਾਧਾ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ। 
    ਮੇਰੇ ਮੁਤਾਬਿਕ ਜੇਕਰ ਸਾਡੇ ਸਾਹਮਣੇ ਕੋਈ ਸਮੱਸਿਆ ਆ ਵੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਸਾਨੂੰ ਠੰਡੇ ਦਿਮਾਗ਼ ਨਾਲ ਉਸਨੂੰ ਚਣੌਤੀ ਦੇ ਤੌਰ ਉੱਤੇ ਲੈ ਲੈਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਜਦੋਂ ਅਸੀਂ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸਮੱਸਿਆ ਨੂੰ ਲੈਂਦੇ ਹਾਂ ਤਾਂ ਉਸਦਾ ਜਲਦੀ ਹੀ ਕੋਈ ਨਾ ਕੋਈ ਹੱਲ ਵੀ ਨਿਕਲ ਆਉਂਦਾ ਹੈ। ਸੋ ਜਿੰਦਗੀ ਵਿੱਚ ਜੇਕਰ ਕੋਈ ਸਮੱਸਿਆ ਆ ਵੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਉਸਨੂੰ ਚਣੌਤੀ ਦੇ ਤੌਰ ਉੱਤੇ ਹੀ ਲਵੋ ਕਿਉਂਕਿ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਇਕੱਲੀਆਂ ਨਹੀਂ  ਹੁੰਦੀਆਂ ਸਗੋਂ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਹੱਲ ਵੀ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਜੋ ਸਾਨੂੰ ਚਣੌਤੀ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। 
                         ਨੀਨਾ ਰਾਣੀ

ਬੜੇ ਨਜ਼ਾਰੇ  ਜਦ ਛੱਪੜਾਂ ਚ ਨਹਾਉਂਦੇ ਸੀ
ਭੱਜੇ ਭੱਜੇ ਆੜੀਆਂ ਦੇ ਨਾਲ ਆਉਂਦੇ ਸੀ

ਅੰਬਰੀਂ ਉੱਡਦੇ  ਪਰਿੰਦੇ ਕਿੱਨੇ ਪਿਆਰੇ ਸੀ
ਘੁੱਗੀਆਂ ਕਾਵਾਂ ਮੋਰ ਦੇ ਦਿਨ ਨਿਆਰੇ ਸੀ

ਪਿੱਪਲਾਂ ਬਰੋਟਿਆਂ ਤੋਂ ਬਾਟੇ ਤੋੜ ਖਾਂਦੇ ਸੀ
ਬੇਰੀਆਂ ਤੋਂ ਵੀ ਬੇਰ ਤੋੜ ਕੇ ਲਿਆਉਦੇ ਸੀ

ਸਲੇਟਾਂ ਉੱਤੇ ਲਿਖ ਕੇ ਖੁਸ਼ੀ ਮਨਾਉਂਦੇ ਸੀ
ਫੱਟੀਆਂ ਲਿਖ ਕੇ ਪੋਚ ਕੇ ਜਦੋਂ ਸੁਕਾਉਂਦੇ ਸੀ

ਵਕਤ ਨਹੀਂ ਮੁੜ ਵਾਪਿਸ ਕਦੇ ਆਉਣਾ
ਲੰਘਿਆ ਵੇਲਾ ਨਹੀ ਥਿਆਉਣਾ

ਅਸ਼ੋਕ ਬ੍ਰਾਹਮਣ ਮਾਜਰਾ ਪਟਿਆਲਾ
9914183731

ਜਿਹੜੇ ਬੰਦੇ ਪੱਲੇ ਮਿਹਨਤ ਹੈ ।

ਉਸ 'ਤੇ ਹੀ ਰੱਬੀ ਰਹਿਮਤ ਹੈ ।

ਜਿਸ ਦੇ ਹੱਥਾਂ ਵਿੱਚ ਹਿੰਮਤ ਹੈ ,

ਉਸਦੀ ਹੀ ਚੰਗੀ ਕਿਸਮਤ ਹੈ ।

                 ਮੂਲ ਚੰਦ ਸ਼ਰਮਾ ਪ੍ਰਧਾਨ ,

ਪੰਜਾਬੀ ਸਾਹਿਤ ਸਭਾ ਧੂਰੀ ਜਿਲ੍ਹਾ ਸੰਗਰੂਰ ।

ਸ਼ਿਵ ਨਾਥ ਦਰਦੀ ਨਾਲ ਥੋੜੀ ਬਹੁਤੀ ਜਾਣ ਪਹਿਚਾਣ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਸੀ। ਪਰ ਜਦੋੰ ਉਸਨੇ ਕਲਮਾਂ ਦੇ ਰੰਗ ਸਾਹਿਤ ਸਭਾ ਫ਼ਰੀਦਕੋਟ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ ਤਾਂ ਉਸ ਨਾਲ ਸਾਂਝ ਹੋਰ ਵੀ ਪਰਪੱਕ ਹੋ ਗਈ। ਉਹ ਬਹੁਤ ਹੀ ਬੀਬਾ ਅਤੇ ਮਿਲਣਸਾਰ ਇਨਸਾਨ ਹੈ। ਜਿੱਥੇ ਉਹ ਸਾਹਿਤ ਦੀ ਫ਼ੁਲਵਾੜੀ ਚ,ਖਿੜਿਆ ਹੋਇਆ ਗੁਲਾਬ ਹੈ। ਉੱਥੇ ਉਹ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਸਮਾਜ ਸੇਵੀ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਨਾਲ ਵੀ ਜੁੜਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਅਨੇਕਾਂ ਵਾਰ ਖੂਨ ਦਾਨ ਕਰ ਚੁੱਕਿਆ ਸ਼ਿਵ ਨਾਥ ਦਰਦੀ ਖੂਨ ਦਾਨ ਨੂੰ ਸੱਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਦਾਨ ਸਮਝਦਾ ਹੈ। ਅੱਜਕੱਲ ਉਹ ਅਪਣੀ ਧਰਮ ਪਤਨੀ ਅਤੇ ਦੋ ਬੇਟਿਆਂ ਨਾਲ ਬਾਬਾ ਫ਼ਰੀਦ ਜੀ ਵਰਸੋਈ ਨਗਰੀ ਫ਼ਰੀਦਕੋਟ ਵਿਖੇ ਰਹਿ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਸਟੇਟ ਐਵਾਰਡੀ ਹੋਣ ਦੇ ਨਾਲ ਨਾਲ ਉਸਨੂੰ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਸਮਾਜਿਕ ਅਤੇ ਧਾਰਮਿਕ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਵੱਲੋਂ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾ ਚੁੱਕਾ ਹੈ। ਉਹਦੀਆਂ ਕਵਿਤਾਵਾਂ ਆਮ ਹੀ ਅਖਬਾਰਾਂ ਅਤੇ ਮੈਗਜ਼ੀਨਾਂ ਵਿੱਚ ਛਪਦੀਆਂ ਰਹਿੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਅੱਜ ਗੱਲ ਕਰਦਾਂ ਹਾਂ ਉਸਦੀ ਪਿੱਛੇ ਜਿਹੇ ਆਈ ਕਿਤਾਬ "ਦੁਖਿਆਰੇ ਲੋਕ;ਬਾਰੇ ਬਹੁਤ ਸੋਹਣੇ ਸਰਵਰਕ ਵਧੀਆ ਕਵਿਤਾਵਾਂ ਨਾਲ਼ ਸਿੰਗਾਰੀ ਇਸ ਪੁਸਤਕ ਵਿੱਚ ਜਿੱਥੇ ਉਸਨੇ ਮੁਹੱਬਤ ਦੀ ਗੱਲ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਉੱਥੇ ਉਹ ਕਿਰਤੀਆਂ ਕਿਸਾਨਾ ਤੇ ਫ਼ੁੱਟਪਾਥਾਂ ਤੇ ਰਹਿਕੇ ਮੰਗਦੇ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਦਰਦ ਵੀ ਬਿਆਨ ਕਰਨੋਂ ਪਿੱਛੇ ਨਹੀਂ ਹਟਿਆ। 68 ਪੰਨਿਆਂ ਦੀ ਇਸ ਕਿਤਾਬ ਵਿੱਚ ਕੁੱਲ 56 ਰਚਨਾਵਾਂ ਹਨ। ਦੁਖਿਆਰੇ ਲੋਕ;ਚ ਉਸਦੀ ਪਹਿਲੀ ਕਵਿਤਾ ਪਹਿਚਾਣ ਚ,ਉਹ ਲਿਖਦਾ ਹੈ,,,,
ਕੀ ਕਰਨਾ,ਐਸੇ ਮੰਦਿਰ ਨੂੰ,
ਜਿਸ ਮੰਦਿਰ ਵਿੱਚ ਭਗਵਾਨ ਨਾ ਹੋਵੇ,
ਕੀ ਕਰਨਾ ਐਸੇ ਬਾਗਾਂ ਨੂੰ,
ਜਿੱਥੇ ਮਹਿਕਦੀ ਕੋਈ ਮੁਸਕਾਨ ਨਾ ਹੋਵੇ।
ਕੀ ਕਰਨਾ,ਐਸੀ ਦੁਨੀਆਂ ਨੂੰ,
ਜਿੱਥੇ ਵਸਦਾ ਕੋਈ ਇਨਸਾਨ ਨਾ ਹੋਵੇ,
ਕੀ ਕਰਨਾ,ਐਸੇ ਦਿਲ ਨੂੰ,
ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਪਿਆਰ ਨਾ ਹੋਵੇ,ਜਾਨ ਨਾ ਹੋਵੇ।
ਸ਼ਿਵ ਕੀ ਕਰਨਾ,ਐਸੇ ਬੰਦੇ ਨੂੰ,
ਜਿਸਦੀ ਅਪਣੀੰ,ਕੋਈ ਪਹਿਚਾਣ ਨਾ ਹੋਵੇ।
ਅਪਣੇ ਆਪ ਚ ਹੀ ਬਹੁਤ ਕੁੱਝ ਬਿਆਨਾਦੀ ਕਵਿਤਾ ਹੈ। ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ,,,,,,,ਬਜਾਰਾਂ ਅੰਦਰ ਕਵਿਤਾ ਚ ਉਹ ਲਿਖਦਾ ਹੈ ਕਿ,,,,,,,,
ਸ਼ਾਇਰਾਂ ਤੇ ਫ਼ਨਕਾਰਾਂ ਅੰਦਰ,
ਵਿਕ ਗਿਆ,ਯਾਰ ਬਜਾਰਾਂ ਅੰਦਰ 
ਮਹਿੰਗੇ ਚਾਵਾਂ ਨੂੰ, ਖਰੀਦੇ ਕਿਵੇਂ,
ਦੱਬ ਕੇ ਰਹਿ ਗਿਆ,ਭਾਰਾਂ ਅੰਦਰ।
ਕਵਿਤਾ ਵੀ ਸਾਡੇ ਸਮਾਜਿਕ ਦਰਦ ਦਰਸਾਉੰਦੀ ਬਹੁਤ ਵਧੀਆ ਕਵਿਤਾ ਹੈ। ਉਹ ਕੋਈ ਵੀ ਹੋਵੇ ਜਿਸਨੇ ਕੋਈ ਦਰਦ ਨੇੜਿਓਂ ਤੱਕਿਆ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਉਹੀ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਤੇ ਮਜਬੂਰੀ ਕਵਿਤਾ ਚ ਉਹ ਲਿਖਦਾ ਹੈ,,,,,,,,,,,
ਕੀ ਪਤਾ ਕਿਸੇ ਨੂੰ,
ਕੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ,ਜਿੰਦਗੀ ਦੂਰ ਦੀ।
ਲੁੱਟ ਮੁੱਢ ਤੋੰ ਹੁੰਦੀ ਰਹੀ ਏ
ਕਿਸਾਨ ਤੇ ਮਜਦੂਰ ਦੀ।
ਕੀ ਪਤਾ ਕਿਸੇ ਨੂੰ,,,,,,,,,,,
ਇਸ ਕਵਿਤਾ ਜਿੱਥੇ ਉਸਨੇ ਕਿਸਾਨ ਮਜਦੂਰ ਦੀ ਮਜਬੂਰੀ ਦੀ ਗੱਲ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਇਸ ਕਵਿਤਾ ਵਿੱਚ ਉਹ ਹਾਕਮ ਨਾਲ ਆਢਾ ਲਾਉੰਦਾ ਵੀ ਨਜਰ ਆਉੰਦਾ ਹੈ। ਕੱਚੇ ਮੁਲਾਜ਼ਮਾਂ ਦੇ ਦਰਦ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰਦੀ ਕਵਿਤਾ ਕੱਚੇ ਮੁਲਾਜ਼ਮਾਂ ਵਿੱਚ ਲਿਖਦਾ ਹੈ ਕਿ,,,,,
ਸੂਟ ਮੰਗਦੇ,ਬੂਟ ਮੰਗਦੇ,
ਕੀ ਕਰਾਂ ਮੈੰ,ਮੰਗਦੇ ਬੱਚੇ ਦਾ 
ਔਖਾ ਟਾਈਮ ਹੈ,ਲੰਘਦਾ ਯਾਰੋ
ਹਰ ਮੁਲਾਜ਼ਮ ਕੱਚੇ ਦਾ।
ਇੱਕ ਤਾਂ ਥੋੜੀ ਦਿੰਦੇ,
ਦੂਜੀ ਲੇਟ ਕਰਦੇ ਨੇ ਤਨਖਾਹ
ਮੁਰਦਾ ਜਾਨ ਨੂੰ ਮਿਲਦੇ ਜਿਵੇਂ,
ਥੋੜੇ ਬਹੁਤੇ ਸਾਹ,
ਕੋਈ ਮੁੱਲ ਨਾ ਪੈੰਦਾ ਇੱਥੇ,
ਯਾਰੋ ਧੁੱਪ ਚ ਮੱਚੇ ਦਾ।
ਔਖਾ ਟਾਈਮ ਹੈ ਲੰਘਦਾ ਯਾਰੋ,,,,,,,,
ਬਹੁਤ ਵਧੀਆ ਕਵਿਤਾ ਹੈ। ਕੁੱਲ ਮਿਲਾਕੇ ਸਾਰੀ ਕਿਤਾਬ ਹੀ ਪੜਨਯੋਗ ਹੈ। ਸ਼ਿਵ ਨਾਥ ਦਰਦੀ ਨੂੰ ਉਸਦੀ ਪਹਿਲੀ ਕਿਰਤ ਵਧਾਈ ਦਿੰਦਾ ਹੋਇਆ। ਪਾਠਕਾਂ ਨੂੰ ਕਹਿੰਦਾ ਹਾਂ ਕਿ ਉਹ ਇਹ ਕਿਤਾਬ ਜਰੂਰ ਪੜਨ। ਮੈਨੂੰ ਉਮੀਦ ਹੈ ਕਿ ਦੁਖਿਆਰੇ ਲੋਕ; ਪੜਦੇ ਹੋਏ ਤੁਹਾਨੂੰ ਨਿਰਾਸ਼ਾ ਨਹੀ ਹੋਵੇਗੀ। ਸੋ ਇਸੇ ਉਮੀਦ ਨਾਲ ਸ਼ਿਵ ਨਾਥ ਦਰਦੀ ਨੂੰ ਮੁਬਾਰਕਬਾਦ ਦਿੰਦਾ ਹੋਇਆ। ਉਸਦੀ ਕਲਮ ਨੂੰ ਨਿਰੰਤਰ ਚਲਣ ਦੀ ਦੁਆ ਕਰਦਾ ਹਾਂ।
      ਜਸਵੀਰ ਫ਼ੀਰਾ

ਕੁੜੀਆਂ       (ਕਵਿਤਾ)

ਬਿਨ ਮਾਪਿਆਂ ਕੁੜੀਆਂ ਪੇਕੇ ਪਰਾਈਆ ਨੇ
ਮੁੱਖ ਮੋੜ ਲੈਂਦੇ ਅੰਮੀ ਜਾਏ  ਮੁਰਝਾਈਆਂ ਨੇ
       
ਨਾ ਕੋਈ ਹੱਸ ਬੁਲਾਵੇ  ਸੀਨੇ ਛੱਲ ਹੋਵੇ
ਬੇਦਰਦੀ ਛਾਇਆ ਹਨੇਰਾ ਨਾ ਝੱਲ ਹੋਵੇ 

ਸੁੰਨੇ ਸੁੰਨੇ ਚਾਅ   ਸਾਡੇ ਨਾ ਕੋਈ ਪੁੱਛਦਾ
ਬੇਗਾਨੇ ਹੋ ਗਈਆ ਨਾ ਵੀਰਾ ਰੁੱਸਦਾ

ਬਚਪਨ ਵਾਲੇ ਕਦੇ ਲਾਡ ਨਾ ਭੁੱਲਦੇ ਨੇ
ਅੱਜ ਛੱਮ ਛੱਮ ਨੈਣੋਂ ਨੀਰ ਹਾਏ ਡੁੱਲਦੇ ਨੇ

ਲੋਭ ਲਾਲਚ ਦੀ ਤਮਾ ਨੇ ਰਿਸ਼ਤੇ ਭੁਲਾਏ ਨੇ
ਤੇਰੇ ਵਾਂਗ ਮਾਏ ਕਿਸੇ ਨਾ ਸਰਬਤ ਪਿਲਾਏ

ਖੂਨ  ਦੇ ਰਿਸ਼ਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹੋਈ ਬੇਗਾਨੇ ਨੇ
ਕੁੜੀਆਂ ਦੇ ਹੱਕ ਵਾਰੀ ਵੱਜਦੇ ਤਾਨੇ ਨੇ

ਅਸ਼ੋਕ ਬ੍ਰਾਹਮਣ ਮਾਜਰਾ ਪਟਿਆਲਾ
9914183731

ਡੂੰਘੇਂ ਅਲਫ਼ਾਜ਼ ਲਿਖਣ ਵਾਲੀ ਲੇਖਿਕਾ ਡ: ਸਤਿੰਦਰਜੀਤ ਕੌਰ ਬੁੱਟਰ
ਮਾਝੇ ਦੀ ਧਰਤੀ ਨੂੰ ਗੁਰੂਆਂ ਦੀ ਚਰਨ ਛੋਹ ਪਰਾਪਤ ਹੈ ਇਸ ਧਰਤੀ ਦਾ ਸਾਹਿਤ ਰਚਨ ਵਿੱਚ ਵੀ ਬਹੁਤ ਵੱਡਾ ਯੋਗਦਾਨ ਰਿਹਾ ਹੈ।ਅਜ਼ਕਲ ਦੇ ਸਮੇਂ ਚ ਵੀ ਦੇਖਿਆ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਕਲਮਾਂ ਇਸੇ ਧਰਤੀ ਤੇ ਪੰਜ਼ਾਬੀ ਮਾਂ ਬੋਲੀ ਦੀ ਸੇਵਾ ਕਰ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਇਹਨਾ ਕਲਮਾਂ ਵਿੱਚ ਮੋਹਰਲੀ ਕਤਾਰ ਵਿੱਚ ਨਾਮ ਆਉਦਾਂ ਹੈ ਡਾ: ਸਤਿੰਦਰਜੀਤ ਕੌਰ ਬੁੱਟਰ ਜੀ ਦਾ। ਸਾਹਿਤਕ ਅਤੇ ਵਿਦਿਆ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਇਕੋ ਵੇਲੇ ਮੱਲਾਂ ਮਾਰਨ ਵਾਲੀ ਸਖ਼ਸ਼ੀਅਤ ਹੈ। ਇਹ ਸਖ਼ਸ਼ੀਅਤ ਇੱਕ ਉਚੀ ਤੇ ਸੁੱਚੀ ਸੋਚ ਦੀ ਮਾਲਕ ਕਵਿਤਾਂ ਚ ਸ਼ਬਦਾਂ ਨੂੰ ਸੁੱਚੇ ਮੋਤੀਆਂ ਦੀ ਮਾਲਾ ਵਾਂਗ ਢੁਕਵੇਂ ਥਾਂ ਤੇ ਚੁਣਨ ਤੇ ਚਿਣਨ ਦਾ ਹੁਨਰ ਰੱਖਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਕਲਮ ਨੇ ਕਵਿਤਾ ਚ ਹਰੇਕ ਵਿਸ਼ੇ ਨੂੰ ਰੂਹ ਨਾਲ ਲਿਖਕੇ ਕਵਿਤਾ ਨੂੰ ਉਸੇ ਰਸ ਨਾਲ ਖੂਭ ਲਿਖਕੇ ਨਿਭਾਇਆ ਹੈ। 
ਕਵਿਤਾ ਦੀਆਂ ਕੁਝ ਵੰਨਗੀਆਂ ਪਾਠਕਾਂ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਰੱਖ ਰਿਹਾਂ ਆਂ ਜੋ ਇਸ ਕਲਮ ਨੂੰ ਉਸੇ ਹਾਵ ਭਾਵ ਨਾਲ ਲਿਖਿਆ ਹੈ।
ਔਰਤ ਦੇ ਦਰਦ ਨੂੰ ਇਸ ਕਲਮ ਨੇ ਕਿੰਨੀ ਬਰੀਕੀ ਚ ਲਿਖਿਆ ਹੈ ਔਰਤ ਸਾਰੀ ਉਮਰ ਪਤੀ ਲਈ ਤੇ ਬੱਚਿਆਂ ਲਈ ਦਰਦਾਂ ਪੀੜਾਂ ਚੋ ਗੁਜਰਦੀ ਹੋਈ ਆਪਣੇ ਫ਼ਰਜ਼ਾ ਨੂੰ ਨਿਭਾਉਦੀਂ ਹੋਈ ਕਠਨਾਈਆਂ ਚੋਂ ਗੁਜ਼ਰਦੀ ਹੈ।              

ਔਰਤ!!!!!
ਔਰਤ ਫਰਜ਼ਾਂ ਦੀ ਪੰਡ  ਹੀ ਸਿਰ   ਧਰਦੀ ਰਹੀ।
ਪਰ ਬੇੜੀ   ਕਦੇ ਡੁੱਬਦੀ ਕਦੇ ਤਰਦੀ ਰਹੀ।

ਸਮਝਿਆ ਗਿਆ  ਇਸ ਨੂੰ ਹੀ ਬੇਗਾਨਾ ਸਦਾ
ਭਾਵੇਂ ਸਭ ਲਈ ਦਿਨ ਰਾਤ ਇਹ ਮਰਦੀ ਰਹੀ।

ਮੁਹੱਬਤ ਨੇ ਇਨੂੰ ਕੀਤਾ ਬਾਲਾਂ ਦੀ ਗੇਂਦ ਵਾਂਗ
ਸਭਨਾਂ  ਦੇ ਠੁੱਡੇ ਖਾ ਜ਼ਿੰਦਗੀ  ਸੰਵਰਦੀ  ਰਹੀ।

ਸੁਪਨੇ ਆਦਿ ਤੋਂ ਹੀ ਸਲੀਬਾਂ ਤੇ ਲਟਕਦੇ ਰਹੇ
ਬੇਵਸੀ ਸੀ ਜੋ ਹਰ ਦੌਰ ਵਿੱਚ ਸਿੱਤਮ  ਜਰਦੀ ਰਹੀ।

ਖ਼ੁਸ਼ੀਆਂ ਦੇਣ ਲਈ ਰਹੀ ਸੀ ਹੋਦ ਇਸਦੀ
ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਖ਼ਲਕਤ ਕਿਉ ਫੇਰ ਵੀ ਦੋਸ਼ ਮੱੜਦੀ ਰਹੀ।

ਜਿਸਨੂੰ ਬਣਾਇਆ ਜ਼ਿੰਦਗੀ, ਬੇਗਾਨਾ ਬਣਿਆ
ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਜ਼ਹਿਰ ਉਸ ਅੰਦਰ ਕਿੱਥੋਂ ਭਰਦੀ ਰਹੀ।

ਬਣਾਉਣਾ ਚਾਹਿਆ  ਜਦ ਆਪਣਾ ਵਜੂਦ ਉਸ
ਜ਼ਮਾਨੇ ਦੀ ਸੋਚ ਬੁੱਟਰ ਕਹਿਰ ਕਰਦੀ ਰਹੀ।

ਡਾ: ਸਤਿੰਦਰਜੀਤ ਕੌਰ ਬੁੱਟਰ

ਧੀਆਂ ਦਾ ਦਰਦ ਵੀ ਧਨ ਬੇਗਾਨਾਂ ਮਾਪਿਆਂ ਦੇ ਸਿਰਤੇ ਬੋਝ ਹੁੰਦਾਂ ਹੈ ਜੋਂ ਸਮੇਂ ਨੇ ਮੋੜ ਲੈ ਲਿਆ ਜਵਾਨੀ ਮਜ਼ਬੂਰਨ ਵਿਦੇਸ਼ਾ ਵੱਲ ਨੂੰ ਜਾ ਰਹੀ ਕਵਿਤਾ ਚ ਧੀਆਂ ਦਾ ਦਰਦ ਖੂਬ ਲਿਖਿਆ ਹੈ ਤੇ ਗੁਲਾਮੀ ਦੀਆਂ ਜ਼ੰਜ਼ੀਰਾ ਗਲੋਂ ਲੌਹਣ ਦੀ ਗੱਲ ਕਵਿਤਾ ਚ ਸੋਹਣੇ ਢੰਗ ਨਾਲ ਕਹੀ ਗਈ ਹੈ।

ਦਰਦ

ਘਰ ਨੂੰ ਸੁੰਨਾ ਧੀਆਂ ਕਰ ਗਈਆਂ
ਜਾਂਦੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਕਰ ਤਰ ਗਈਆਂ।

ਭਰ ਜੇਬਾਂ ਪ੍ਰਦੇਸੀ ਘਰ ਨੂੰ ਪਰਤੇ ਜਦ
ਤੱਕ ਸੱਖਣੇ ਵਿਹੜੇ ਅੱਖਾਂ ਭਰ ਗਈਆਂ।

ਮੂੰਹ ਖੁੱਲੇ ਵੇਖੇ ਜਦ ਸਭ ਬਜ਼ਾਰਾਂ ਦੇ
ਜੇਬਾਂ ਖੁੱਲਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਡਰ ਗਈਆਂ।

ਪਸ਼ੂ ਉਡੀਕਣ ਬੱਝੇ ਖੁਰਲੀਆਂ ਤੇ
ਫਸਲਾਂ ਵੈਰੀਆਂ ਨੇ ਆ ਜੋ ਚਰ ਲਈਆਂ।

ਵਿਦੇਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਤੁਰੀ ਜਾਵੇ ਕੁਲ ਜਵਾਨੀ ਹੀ
ਰਾਖਿਆਂ ਰਾਹੀਂ ਲੱਗੀਆਂ ਸੰਨਾਂ ਤਰ ਗਈਆਂ।

ਕਿਵੇਂ ਸੰਭਾਲੀਏ ਬਿਖਰੇ ਰਿਸ਼ਤਿਆਂ ਨੂੰ
ਪੈਸੇ ਦੀਆਂ ਪੰਡਾਂ ਜੋ ਮੋਹ ਤੇ ਧਰ ਲਈਆਂ।

ਬੁੱਟਰ ਹੁਣ ਹੱਕ ਲੈਣਾ ਵੀ ਸਿੱਖ ਲਈਏ
ਬੜੀਆਂ ਧੱਕੇਸ਼ਾਹੀਆ ਅਸਾਂ ਨੇ ਜਰ ਲਈਆਂ।

ਡਾ: ਸਤਿੰਦਰਜੀਤ ਕੌਰ ਬੁੱਟਰ

ਰੂਹ ਦੇ ਬੋਲ ਕਵਿਤਾ ਚ ਵੀ ਆਪਣੇ ਅੰਦਰ ਸਮੇਟੀ ਬੈਠੀ ਅੰਧੂਰੇ ਚਾਵਾਂ ਨੂੰ
ਪਤਨੀ ਪਤੀ ਦੇ ਸਨਮੁੱਖ ਖੋਲ ਕੇ ਕਵਿਤਾ ਚ ਸੋਹਣੇ ਢੰਗ ਨਾਲ ਗੱਲ ਕਹੀ ਗਈ ਹੈ।

ਮਾਹੀ ਵੇ! ਮੈਨੂੰ ਰੂਹ ਦਾ ਰਾਗ ਸੁਣਾ।
ਮਾਹੀ ਵੇ! ਮੈਨੂੰ ਰੂਹ ਦਾ ਰਾਗ ਸੁਣਾ।

ਜੋਤ ਜਗਾ ਕੇ ਇਸ਼ਕੇ ਦੀ ਮੈਨੂੰ
ਉਸਦੇ ਵਿੱਚ ਰਲਾ
ਮਾਹੀ ਵੇ! ਮੈਨੂੰ ਰੂਹ ਦਾ ਰਾਗ ਸੁਣਾ।

ਪਾਕ ਮੁਹੱਬਤ ਜੁਰਮ ਹੈ ਜੇਕਰ
ਮੈਨੂੰ ਭੱਠੀ ਵਿੱਚ ਜਲਾ
ਮਾਹੀ ਵੇ! ਮੈਨੂੰ ਰੂਹ ਦਾ ਰਾਗ ਸੁਣਾ

ਯਾਦ 'ਚ ਤੇਰੀ ਲੀਨ ਮੈ ਹੋਈ
ਭਟਕਾਂ ਵਿੱਚ ਥਲਾਂ
ਮਾਹੀ ਵੇ! ਮੈਨੂੰ ਰੂਹ ਦਾ ਰਾਗ ਸੁਣਾ।

ਜਿੰਨਾ ਮੈ ਦੁਨੀਆਂ 'ਚ ਵੜਸਾਂ
ਗੁਨਾਹਾਂ ਨਾਲ ਪਲਾਂ
ਮਾਹੀ ਵੇ! ਮੈਨੂੰ ਰੂਹ ਦਾ ਰਾਗ ਸੁਣਾ।

ਵਿੱਚ ਵਿਛੋੜੇ ਤੜਫਾਂ ਮੈ ਤਾਂ
ਤੂੰ ਆਪਣੇ ਕੋਲ ਬੁਲਾ।
ਮਾਹੀ ਵੇ! ਮੈਨੂੰ ਰੂਹ ਦਾ ਰਾਗ ਸੁਣਾ ।

ਸਭ ਕੁਝ ਮੈ ਤਾਂ ਤੈਨੂੰ ਜਾਣਾ
'ਬੁੱਟਰ' ਤੂੰ ਮੇਰਾ ਹੈਂ ਅੱਲਾ
ਮਾਹੀ ਵੇ! ਮੈਨੂੰ ਰੂਹ ਦਾ ਰਾਗ ਸੁਣਾ।

ਡਾ: ਸਤਿੰਦਰਜੀਤ ਕੌਰ ਬੁੱਟਰ

ਡਾ: ਸਤਿੰਦਰਜੀਤ ਕੌਰ ਬੁੱਟਰ ਕਿਤੇ ਵਜੋ ਵਿਦਿਆ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਇਕ ਲੈਕਚਰਾਰ ਦੀ ਪੋਸਟ ਤੇ ਵਧੀਆ ਕਾਰਗੁਜ਼ਾਰੀ ਚ ਜਾਣੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ । ਇਹਨਾ ਦੇ ਵਿਦਿਆ ਸੇਵਾਂਵਾ ਦੇਖਕੇ ਬੈਸਟ ਟੀਚਰ ਸਨਮਾਨ ਪੰਜ਼ਾਬ ਸਰਕਾਰ ਵੱਲੋ ਸਨਮਾਨ ਪੱਤਰ ਤੇ ਸ਼ੀਲਡ ਦੇ ਕੇ ਨਿਵਾਜ਼ਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਸਟੇਟ ਅਵਾਰਡ ਵੀ ਇਹਨਾ ਨੂੰ ਮਿਲ ਚੁੱਕਾ ਹੈ ਕਈ ਸਾਹਿਤਕ ਮੰਚਾਂ ਵੱਲੋ ਵੀ  ਮਾਣ ਸਨਮਾਨ ਮਿਲਦੇ ਰਹਿੰਦੇਂ ਹਨ। ਥੋੜਾ ਜਿਹਾ ਸਮਾਂ ਪਹਿਲਾਂ ਸਾਹਿਤਕ ਸਦੇ ਉਪਰ ਕਨੇਡਾ ਦੀ ਧਰਤੀ ਤੇ ਕਈ ਸਾਹਿਤਕ ਮਿਲਣੀਆ ਚ ਹਿਸਾ ਇਹਨਾ ਵੱਲੋਂ ਲਿਆ ਗਿਆ ਤੇ ਪੰਜ਼ਾਬੀ ਮਾਂ ਬੋਲੀ ਦੀ ਪਰਫੁਲਤਾ ਲਈ ਭਾਸ਼ਣ ਵੀ ਦਿਤੇ ਗਏ ਸਨ। ਸਾਹਿਤਕ ਅਤੇ ਵਿਦਿਅਕ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕੋ ਵੇਲ਼ੇ ਮੱਲਾਂ ਮਾਰਨ ਵਾਲ਼ੀ
ਖ਼ੂਬਸੂਰਤ ਸਿਰਮੌਰ ਸ਼ਾਇਰਾਂ 

                   ਡਾ: ਸਤਿੰਦਰਜੀਤ ਕੌਰ ਬੁੱਟਰ ਇੱਕ

 ਸੈਨਾ ਅਧਿਕਾਰੀ ਸ੍ਰ ਜਗਤਾਰ ਸਿੰਘ ਸੰਧੂ ਦੇ ਘਰ ਅਧਿਆਪਕ ਮਾਤਾ ਸਰਦਾਰਨੀ ਗੁਰਚਰਨ ਕੌਰ ਜੀ ਦੀ ਕੁਖੋਂ ਪੱਟੀ(ਤਰਨ ਤਾਰਨ)  'ਚ ਜਨਮੀ ਡਾ: ਬੁੱਟਰ 
ਬਚਪਨ ਤੋਂ ਹੀ ਹਰ ਦੁਖੀ ਇਨਸਾਨ ਨਾਲ ਹਮਦਰਦੀ ਰੱਖਣ ਤੇ ਉਸ ਦਾ ਹਰ ਦੁੱਖ ਦੂਰ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦੀ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਉਸਨੂੰ  ਨੂੰ ਲਿਖਣ ਦਾ ਸ਼ੌਕ ਵਧਦਾ ਗਿਆ। ਲੋਕਾਈ ਦੇ ਦਰਦ ਤੇ ਸੰਵੇਦਨਾ ਨੂੰ ਉਸ ਨੇ ਕਾਗਜ ਤੇ ਉਲੀਕਣਾ ਸੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਜੋ ਨਿਰੰਤਰ ਜਾਰੀ ਹੈ। ਕਵਿਤਾ,ਕਹਾਣੀ ਤੇ ਲੇਖ ਰਚਨਾਵਾਂ ਦੀ ਸਿਰਜਕ  ਇਸ ਲੇਖਿਕਾ ਨੇ ਸਮਾਜਿਕ ਦਰਦ ਦੀ ਸੂਝ ਤੇ ਪ੍ਰੇਰਨਾ ਆਪਣੇ ਸਤਿਕਾਰਯੋਗ ਮਾਤਾ ਜੀ ਕੋਲੋਂ ਅਤੇ ਸਾਹਿੱਤ ਵਿਚਾਰ ਪ੍ਰਗਟਾਅ  ਸੂਝ ਆਪਣੇ ਪੀ ਐੱਚ ਡੀ ਨਿਗਰਾਨ ਵਿਦਵਾਨ ਅਧਿਆਪਕ ਡਾ : ਜੋਗਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਕੈਰੋਂ  ਤੋਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ। 
ਜਸਵੰਤ ਸਿੰਘ ਕੰਵਲ ਜੀ ਦੇ ਨਾਵਲਾਂ ਵਿੱਚ ਲੋਕਧਾਰਾਈ ਰੂਪਾਂਤਰਣ ਤੇ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਯੂਨੀ:  ਤੋਂ ਪੀ ਐੱਚ ਡੀ ਕੀਤੀ। 

ਡਾ: ਸਤਿੰਦਰਜੀਤ ਕੌਰ ਬੁੱਟਰ ਲੈਕਚਰਾਰ ਪੰਜਾਬੀ ਵਜੋਂ ਸਿੱਖਿਆ ਵਿਭਾਗ  ਪੰਜਾਬ ਚ ਕਾਰਜਸ਼ੀਲ ਹੈ ਅਤੇ ਪੰਜਾਬ ਸਰਕਾਰ ਵੱਲੋ ਵਧੀਆ ਸੇਵਾਵਾਂ ਕਰਕੇ ਸਟੇਟ ਐਵਾਰਡ ਵੀ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਕਲਮ ਤੋਂ ਅੱਠ ਦਸ ਕਿਤਾਬਾਂ ਵੀ ਛੱਪ ਚੁਕੀਆਂ ਹਨ।
        ਰੂਹ ਦੇ ਬੋਲ (ਕਾਵਿ ਸੰਗ੍ਰਹਿ)ਦਰਦ(ਕਾਵਿ ਸੰਗ੍ਰਹਿ) 
ਕਾਵਿ ਸੰਗ੍ਰਹਿ ਜ਼ਖ਼ਮੀ ਰੂਹ, ਤਿੜਕੇ ਰਿਸ਼ਤੇ, ਨਵੀਆਂ ਪੈੜਾਂ, ਫੁੱਲ ਕਲੀਆਂ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਵਾਰਤਕ ਰਚਨਾਵਾਂ ਧਰਤ ਪੰਜਾਬ ਦੀ, ਦਰਪਣ, ਸ਼ੀਸ਼ਾ ਬੋਲਦਾ ਹੈ ਤੇ ਸਫ਼ਰ ਸੋਚਾਂ ਦਾ ਉਸ ਦੀਆਂ ਸਾਹਿੱਤਕ
 ਕਿਰਤਾਂ ਹਨ।
ਅਖੀਰ ਵਿੱਚ ਸਾਹਿਤ ਤੇ ਵਿਦਿਆ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਮਾਰ ਰਹੀ ਮੱਲਾਂ ਸਖ਼ਸ਼ੀਅਤ ਵੱਲੋ ਪਾਠਕਾਂ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਉਮੀਦਾ ਹਨ।
ਧੰਨਵਾਧ ਸਾਹਿਤ ਗੁਰਚਰਨ ਸਿੰਘ ਧੰਜ਼ੂ ਪਟਿਆਲਾ